BİYOGRAFİ NETWORK

11 Mart 2015 Çarşamba

Niçin Biyografi Atölyesi?

1.Şeytanın bacağını kırmak için hayal et! Kemal Tahir okurları bilir, üstadın bir dergi projesi vardır… Notlar’da ve diğer sohbetlerinde dergi projesinden sık sık bahseder. Kemal Tahir dergi projesini o kadar abartır ki, giderek proje gerçekleşmesi imkansız bir ütopya haline gelir. Ve fakat bu ütopik dergi projesi olmasaydı Kemal Tahirciler’in çıkardığı ‘Türkiye Defteri’ dergisi gerçekleşemezdi. Yahya Kemal, ‘insan hayal ettiği müddetçe yaşar’ buyuruyor. Türkiye’de bugün birçok şey var. 200 üniversite, dünyanın 16. ekonomisi, 13. kültür ekonomisi, yıllık 47 bin çeşit kitap yayını. Ama eğitim sisteminin gençlerimizi sarmaladığı kariyer düşüncesi nedeniyle aşırı bir rasyonelleşme var. Bu rasyonelleşme, gençlerin ütopya oluşturmasını engelliyor. Küresel sistem idoller eliyle ülkeleri sömürüyor, sömürdüğü ülkenin insanlarını edilgenleştiriyor, geleceğini yok ediyor. İdoller, küresel sitemin şaklabanlarıdır. İdoller, bazen şair, bazen yazar, bazen türkücü, bazen sinema oyuncusu, bazen futbolcu olabilir. Önemli olan pasifleştirmek ve insanların aklından gelecek tahayyülünü almaktır. Tezgah buysa oyunu bozmak gerek. 2.Bir ilginin üretime dönüşme süreci: ‘Biyografi Atölyesi’ ‘Atölye çalışması’, Amerika’da ve Avrupa’da popülaritesi artan bir bilgilenme yöntemi. Yöntem, teorik bilgilenme yanında ilgilinin üretim sürecine katılımına imkan sağlamaktadır. Türkiye’de düzenlenen ‘atölye çalışmaları’nın sayısında sürekli bir artış gözlemlenmektedir. ‘Biyografi Atölyesi’, günümüzün popüler ilgili alanlarından biri olan biyografi konusunda ilgili katılımcıları yazı sürecine yönlendirmeyi amaçlayan bir gelişim projesidir. ‘Biyografi Atölyesi’nin her aşamasında hedeflenen araştırmanın belirli bir parçasının üretilmesi amaçlanmaktadır. Eğitimlerin bireye katkı sağlayabilmesi için edinilen bilgiler uygulamaya aktarılabilir olmalıdır. Diğer ifadeyle katılımcıların üretim sürecine girmesi kritik önem taşıyor. ‘Atölye çalışması’, amacına belirli bir konuya odaklı olarak yoğun etkileşim sağlamak ve bolca uygulama yaptırarak ulaşabilir. ‘Atölye çalışması’nın ilk aşaması hayal etmek. Hayal etmek, bir var oluş denemesidir. ‘Biyografi Atölyesi’nde ele alınan konu her katılımcının ilgisini tanımlandırarak o konuda derinlemesine bilgi ve beceri sahibi olunmasını amaçlıyor. Oluşturulan yoğun etkileşim ortamı, fikir üretimini ve yazma sürecini destekliyor. Katılımcıların kişisel hedefini yani hayalini net olarak tanımlaması ise bir nevi çocuğun adını koymak. Hayalini tanımlayan katılımcı, hedefine uygun olarak program oluşturabiliyor. 3.Katılımcı bir çalışma ortamı olarak atölye çalışması ‘Atölye çalışması’na yabancılar ‘workshop’ diyor. Türkçede karşılığı çalıştay. Biz şimdilik ‘atölye çalışması’ tamlamasını kullanıyoruz. Bu bölümdeki görüşlerin bir kısmını Dr.Sema Özçer’den özetliyoruz. ‘Atölye çalışması’nda benzer ilgileri olan insanlar, hayal güçleri ve yetenekleri doğrultusunda bir sorunu çözmek ya da üretim sürecine katılmak için etkinliğe katılır. ‘Atölye çalışması’nda deneyim sahibi insanlar tecrübelerini bir program eşliğinde katılımcılarla paylaşır. ‘Atölye çalışması’ tek yönlü bir bilgilenme değil, katılımcıların amaçları doğrultusunda üretim sürecine girmelerini sağlayan bir yöntemdir. Sınırlı sayıda katılımcıyla gerçekleştirilen ‘atölye çalışması’, katılımcılar arasında bilgi paylaşımına dayalı bir dizi eğitim yöntemidir. Kısaca spesifik bir konuda mesela biyografi konusunda bilgi paylaşımının veya uygulamaların yapıldığı toplantı. İnternetin temel bilgilenme aracı haline geldiği günümüzde bilgiye ulaşabilmek giderek kolaylaşmaktadır. Ancak sınırsız bilgi akışı içinde bilgi kirliliğine bulaşmadan işlevsel bilgi’ye ulaşmak ekip çalışmasını zorunlu kılmaktadır. ‘Atölye çalışması’nda amaç sadece bilgi edinmek değil, aynı zamanda uygulama becerisi de kazanmak. Atölye katılımcıları yanında eğitmenler de zamanın ruhu’nu yakalama açısından genç katılımcıların ilgilerinden yararlanmaktadır. ‘Atölye çalışması’na katılan ilgililer, deneyimlerini paylaşmak ya da sosyal medyada ağ oluşturmak için bir araya getirir. 4.Biyografi Atölyesi, Gönüllerde Birlik Vakfı’nda başlıyor Siyaset, para ve zaman meselesi. Bende ne siyasete harcayacak para var, ne de zaman var. Politikanın içinde değilim ama yaptığım işin gereği olarak politikanın çevresindeyim. Rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu ile ideolojik beraberliğimiz vardı. Yazıcıoğlu, politik kimliği yanında kültür ve sanatla ilgili bir dava adamı idi. Onun ‘Boğaz’daki Aşiret’ kitabım ve çıkardığım ‘Biyografi Analiz’ dergisine olan ilgisi yakın dostlarımızın malumudur. Muhsin Yazıcıoğlu’nun kültürel ideallerini uğraş edinen Gönüllerde Birlik Vakfı, Ankara’daki uğrak yerlerimden biridir. Geçtiğimiz haftalarda vakıfta ‘Boğaz’daki Aşiret Üzerine’ bir söyleşi ve imza günü gerçekleştirdik. Renkli bir sohbet ortamını birlikte paylaştık. Gönüllerde Birlik Vakfı, Ankara’nın yeni kültür ortamı Hamamönü’nde yerli düşüncenin çiçeklendiği bir düşünce kuruluşu. Gönüllerde Birlik Vakfı Başkanı Vefa Aloğlu ve yardımcısı Birol Dok’la sohbetlerimiz sırasında vakıf bünyesinde ‘Biyografi Atölyesi’ni hayata geçirme düşüncemiz şekillendi. Önümüzdeki günlerde Yüce Allah’in izniyle katılımcı gençlerle birlikte Gönüllerde Birlik Vakfı’nda ‘Biyografi Atölyesi’nin etkinliklerine başlayacağız. 5.Araştırma süreçlerini birlikte yaşamak ‘Biyografi Atölyesi’nde Amerika’yı yeniden keşfetmeyeceğiz. Sahamızın bizden önceki birikiminden zevkle faydalanacağız. ‘Atölye çalışmaları’nda doğal olarak araştırma yazma kitaplarının sıraladığı süreçleri takip edeceğiz. Yöntem kitapları şöyle bir sıralama verir: konu seçimi, sınıflandırma, hipotez kurmak, geçici plan, kaynak toplama, okuma ve not alma. Ancak bu sıralama bile işin başında genç araştırıcının gözünü kamaştırmaktadır. Halbuki yapılması gereken ilk iş, hayal etmek’tir. Evet hayal etmek, bir var oluş denemesidir. Sonra araştırıcının iradi olarak ilgi sahalarının kaynaklarını okumasıdır. Bilgi birikimi sağlandığında, yazma ihtiyaç olacaktır. 6.Hatime: Komplo teorilerini yenmenin yolu ‘vira bismillah’ İnsan, aziz bir varlık. İnsan, yaratılmışların en şereflisi. Tezgahlara rağmen insan var olmak zorunda. İnsan, su üzerinde yüzen saman çöpü değil. ‘İradenin Davası’ burada başlıyor. İnsanın, külli irade sahibi Yüce Rabbimiz karşısında küçük, ama bütün beşeri güçler karşısında büyük bir var oluşu var. Bu var oluş, insanın iradesidir. ‘Atölye çalışmaları’ katımcıların birbirlerinden bir şeyler öğrendiği, çoklu bakış açılarının sentezleyebildiği, çok yönlü öğrenmeyi destekleyen bir ortamıdır. ‘Biyografi Atölyesi’ benim yöneticiliğimde ve kültür ve sanat adamlarımızın katılımıyla gerçekleştirilecek. Olumsuzluklara mazeret aramayan, geleceği inşa etme muradındaki idealist gençleri ‘Biyografi Atölyesi’ne bekliyoruz. Komplo teorileri’ni yenmenin yolu ‘vira bismillah’ demek.

19 Ekim 2014 Pazar

İpek Yolunda Türk Kültür Mirası

ARAŞTIRMA-İNCELEME İpek Yolunda Türk Dünyası Ortak Kültür Mirası Bilgi Şöleni Tebliğleri Türk Ocakları Genel Merkezi 3 Ekim Türk Günü kutlaması Çerçevesinde Uluslararası ‘İpek Yolunda Türk Dünyası Ortak Kültür Mirası’ Bilgi Şöleni hazır-ladı. 3-4 Ekim 2013 tarihinde Ankara’da gerçekleşen Bilgi Şöleni’ne farklı disiplinlerden 60 bilim insanı bildiri sundu. Elinizdeki kitap bu bildirilerden Bilgi Şöleni düzenleme komitesine ulaşan metinlerden oluştu. İpek Yolu’nun farklı yönlerinin tartışılıp aydınlatıldığı bu Bilgi Şöleni yeni projelerin ve çalışmaların yönünü belirleyecek bilimsel bilgi eksikliğini giderecektir. Dünyanın en zengin kültür mirasına sahip alanlarından birisi olarak İpek Yolu her yönüyle incelenmeye ve keşfedilmeye değer bir konu olduğu bu eserle daha iyi görülecektir. Projeye katkı sağlayan bütün kurumlar ve kişilerin bu kitabın oluşmasındaki değerini okuyucu takdir edecektir. İPEK YOLUNDA TÜRK KÜLTÜR MİRASI Editör: Fahri Atasoy Fiyat: 40 TL (KDV Dahil) Ebat: 23.5 x 16,5 Sayfa: 588 ISBN : 978-975-7739-72-2 TÜRK YURDU YAYINLARI Sezenler Sokak Nu:4/12 Sıhhiye Ankara Telefon: 0 (312) 229 69 74 https: // www.turkyurdu.com.tr e-posta: turkyurdu@turkyurdu.com.tr İÇİNDEKİLER Takdim ...............................................................................................................................................................7 İpek Yolu’nda Türk Dünyası Ortak Kültür Mirası - Dr. Fahri ATASOY ............................................................9 Kadim Türkler ve İpek Yolu’nun Tarihî Gelişimi - Prof. Dr. Ahmet TAŞAĞIL ...............................................14 İpek Yolu Güzergâhı - Yrd. Doç. Dr. Bülent AKSOY ......................................................................................21 Orta Asya’da İpek Yolu Kültür Mirası ve UNESCO’nun İpek Yolu Projesi - Prof. Dr. Şahin MUSTAFAYEV ..........30 İpek Yolu’nda Kültürel Etkileşim: 6-10. Yüzyıllarda Ticaret, Siyaset ve Din - Prof. Dr. Üçler BULDUK ..........40 İpek Yolu’nda Yaşayan Hâlklar İçin Cengiz Yasalarının Önemi - Prof. Dr. Sadettin GÖMEÇ ............................46 İpek Yolu’nun Başlangıç Güzergâhında Tehlikedeki Türk Toplum ve Kültürleri: Sarı Uygurlar - Prof. Dr. Abdulreşit Celil KARLUK .................................................................................................................................................56 İpek Yolu’nun 8-9. Yüzyıllar Arasında Moğol Kavimlerine Kültürel Etkisi - Dr. Enkhbat AVIRMERD .........76 Kâşgar Şehrindeki El Sanatları Bağlamında Modernleştirme Sürecinde Uygur Kültür Mirasının Sorunları - Prof. Dr. Küreş TAHİR ...................................................................................................................................................80 16. Yüzyıldaki Anadolu Ticaret Yolları - Prof. Dr. Osman GÜMÜŞÇÜ ........................................................101 Seyyahların Gözünden 19. Yüzyılda Osmanlı Yolları: Bozulmalar ve Yaşanan Güçlükler - Dr. Fahri YILDIRIM ...115 Büyük İpek Yolu Üzerindeki Taraz Şehri ve Türk Yolları - Nurbolat BÖGENBAYEV .................................128 Türkistan’dan Anadolu’ya Defin Gelenekleri ve Mezar Yapıları - Yrd. Doç. Dr. Turgay YAZAR .......................135 İpek Yolu’nda Türk Kültürünün İzleri: Tamgalar - Yrd. Doç. Dr. Mustafa AKSOY .......................................146 İpek Yolu’nda Hâlılar, Kilimler, Bezemeler - Yrd. Doç. Dr. Nuran SAY .........................................................156 İstanbul’a Şair ve Yazarların Yolculuğu - Prof. Dr. Cemal KURNAZ .............................................................165 İpek Yolu’nda Masalların Yolculuğu - Prof. Dr. Ali YAKICI ..........................................................................175 İpek Yolu’ndaki Göç Hareketlerinin Türk Edebiyatına Yansımaları - Seda ARTUÇ .....................................189 İpek Yolu’nda Hâlk Âşıkları ve Hâlk Hikâyeleri - Prof. Dr. Metin ÖZARSLAN ..........................................203 Türklerin Karşılaştığı Dinlerle Etkileşimi - Prof. Dr. Durmuş ARIK ............................................................220 Mani Dininin Uygurlar Tarafından Kabulü ve Türk Kültürüne Etkisi - Prof. Dr. Harun GÜNGÖR ..............233 İpek Yolu’nun Mavera-ün-nehir’deki Hadis Çalışmalarına Etkisi - Dr. Kudret ARTIKBAYEV ......................244 Sovyet Sonrasında İpek Yolu’nda Hanefilik ile Selefiliğin Hâkimiyet Mücadelesi - Prof. Dr. Seyfettin ERŞAHİN ............255 Menkıbelerin Kurduğu Zaman ve Mekân: Ahmed Yesevi ve Hacı Bektaş Örneği - Prof. Dr. Ahmet TAŞGIN .......267 İpek Yolu’nun Hazarlarda Yahudi Kültürüne Etkisi - Prof. Dr. Mustafa ÜNAL ............................................273 Özbekistan’da Gündelik Hayatta Türk ve Türkiye’ye Dair Algılar - Dr. Ayşe Çolpan KAVUNCU ....................284 İpek Yolu’nun Türklere Sunduğu Jeo-stratejik İmkânlar - Prof. Dr. Abdullah GÜNDOĞDU .........................294 Yeniden Canlanan İpek Yolu’nda Ekonomik Stratejiler - Prof. Dr. Ahmet Burçin YERELİ ............................301 Tarihî İpek Yolu’nun Türkiye’ye Sunduğu Ekonomik Fırsatlar - Doç. Dr. Mustafa YILDIRAN .......................308 İpek Yolu’nda Türk Dünyasının Jeopolitik Önemi - Prof. Dr. Ramazan ÖZEY ............................................328 İpek Yolu ve Türk Konseyi - Prof. Dr. Darhan KYDYRALİ ..........................................................................359 Yeniden Canlanan İpek Yolu’nun Dünya Ticaretine Getirdikleri - Hüseyin ERDEM ...................................364 İpek Yolu’nun Güvenliğinde Kültürel Diplomasinin Rolü ve TÜRKSOY - Doç. Dr. Fırat PURTAŞ .................372 Kazakistan Bilgilerine Göre İpek Yolu Boyundaki Büyük Orta Asır Şehirleri - Prof. Dr. Madiar ELEYOV ......377 İpek Yolu Üzerinde Bulunan Eski Türk Şehirleri - Prof. Dr. Bekir DENİZ ...................................................381 Orta Asya’dan Anadolu’ya Minyatür Sanatı - Yrd. Doç. Dr. Sevay OKAY ATILGAN .................................425 Göktürk Döneminde Orta Asya’nın Maddi Kültürü - Yrd. Doç. Dr. Ferhad MAKSUDOV ............................446 Anadolu Selçuklu Dönemine Ait İki Nadide Eser: Mızrak Ucu ve Kilit - Yrd. Doç. Dr. Alptekin YAVAŞ .....453 İpek Yolu’nda Timurlular - Prof. Dr. Mehmet ALPARGU ...........................................................................464 Selçuklular ve İpek Yolu - Prof. Dr. Tuncer BAYKARA ................................................................................480 9. Yüzyılda İpek Yolu Ticaretinde Araplar ve Hazarların İşbirliği - Prof. Dr. Farda ASADOV ...........................487 İpek Yolu’nda Türk Mimarisi - Doç. Dr. Gözde RAMAZANOĞLU ...........................................................496 İpek Yolu’nun Türk Sanatına Etkisi: Kervansaraylardaki Süsleme Motiflerine Yansımalar - Yrd. Doç. Dr. Can ŞAHİN ......510 Anadolu Selçuklu Kervansaraylarında Süsleme Sanatı Örnekleri - Araş. Gör. Şükrü DURSUN ......................526 İpek Yolu ve Müzikal Miras - Dr. Serdar ERKAN .........................................................................................555 Türk Dünyası Geleneksel Müzik Kültüründe Genellikler ve Onları İnceleme Sorunları - Shakhym GULLYEV .....563 İpek Yolu Üzerinde Azerbaycan Medeniyeti - Gulnaz ABDULLAZADE ...................................................570 Musiqi irsimizde Böyük İpek Yolu - Habiba MAMEDOVA...............................................................................575 İpek Yolu’nda Türkçe ve Alfabe - Yrd. Doç. Dr. İbrahim ATABEY.................................................................580

19 Nisan 2012 Perşembe

www.biyografimarket.com

http://www.biyografimarket.com/

11 Mart 2012 Pazar

dijital arşiv hizmetleri

BİYOGRAFİANALİZ NET

dijital arşiv hizmetleri

Fotoğraf

Kaynakça-Medya Tarama

Resim

Kitap

Sahaf Kitap

Medya Takibi; ajansların abonelerine istedikleri haber ve bilgileri güncel olarak ileten bir hizmet mekanizmasıdır. Medya takibi, analitik bir bilgi sunumudur.

BİYOGRAFİANALİZ NET; medya takibi ajanslarının günlük olarak yaptığı faaliyeti, güncel akış sırasında değil, gerektiği zaman sunan bir sistem kurmuştur.

BİYOGRAFİANALİZ NET, medya takibi ajanslarının güncel tarama hizmeti ile klasik arşivciliğin derleme, analiz, sınıflandırma ve hizmete sunma aşamalarını birlikte uygulamaktadır. Biyografi Net Kaynak Takip Sistemi; güncel olarak yalnız abonelere verilen bir hizmeti, herkes için abone olmadan gerektiğinde sağlamaktadır.

BİYOGRAFİANALİZ NET dijital arşiv hizmetleri; klasik arşivciliğin derleme, analiz, sınıflandırma ve hizmete sunma aşamalarını güncel olarak değil, sürekli olarak sunmaktadır.

BİYOGRAFİANALİZ NET dijital arşiv hizmetleri’nde Fotoğraf, Kaynakça-Medya Tarama, Resim, Kitap ve Sahaf Kitap başlıklarında ürünler bulunmaktadır.

BİYOGRAFİ ANALİZ

http://www.biyografianaliz.net/

BİYOGRAFİ NEDİR?

Mahmut Çetin
info@biyografi.net

Biyografi’nin tanımından başlayarak, kapsam, teknik ve teorisi hakkında önemli sorunlar vardır.(1)

Biyografi, birçok ders kitabının yazdığının aksine, bir edebi tür değil, edebiyata kaynaklık eden üretken bir konu alanıdır. Ve bu yönüyle biyografi, araştırma metinleri yanında şiir dahil, hemen her edebi türde ürünler verilebilecek çeşitliliktedir.

Tür olarak biyografi

Burada önemli olan kelime ‘tür’dür… Zira yazarın öncelikle unutmaması gereken şey, bir konunun, tür olarak kendisine ifade ettiği edebi özü ve imkanları seçmesidir. Çünkü edebiyat ve literatür (yazın) türleri, belirli yasalara göre gelişir. Ve her eserin, kendi türüne ait gelişiminin bir zamanı veya bir safhası vardır.(2)

Biyografi tanımına giriş

Biyografi, “bios” (canlılık, hayat) ve “graphe” (yazı, şekil) kelimelerinin bileşiminden oluşur. Bir hayat hikayesi anlatan yazılara verilen addır. Biyografi, bir hayatın tamamını veya bir kısmını anlama girişimidir.(3)

Tercüme-i hal’den biyografiye

Biyografinin Osmanlı Türkçesindeki karşılığı tercüme-i hal’dir… Bu da yaşanan bir ömrün, kişiye özgü bir halin, anlaşılır bir dille ifadesi anlamına gelir. Bu karşılık, biyografinin tam olarak başkasını anlamaya yönelik bir çaba olduğunu gösterir.(4)

Haltercemesi yani biyografi, bir kimsenin hayatının tarihçesidir… Anlatılan kişi hangi sahada önemliyse, hakkındaki haltercemesi o tarih kolunun bir kısmını teşkil eder. Biyografi yazarlarının maksadı, anlattığı şahsı bütün hususiyetleriyle canlandırmaktır.(5)

Batı’da ilk biyografi tanımlamaları

Biyografi, edebi bir konu alanı olarak ilk kez 17. yüzyılda, dönemin oyun yazarı ve şairi olan John Dryden tarafından tanımlanmıştır.(6)

Seçmece biyografi tanımları

* Biyografi terimi, hayatları, ilgileri ve uzmanlık alanlarıyla yaşadıkları çağın ve toplumun ilerisinde olan, sıra dışı hayatlarıyla insanların ilgisini çeken kişiler hakkında başkaları tarafından kaleme alınan yaşamöyküleridir.(7)

Biyografinin yazılma amacı, bir kişiyi eserleri, kişiliği, görüşleri ile tanıtmaktır. Biyografi, anlatılan kişinin dönemini, çevresini dikkate alarak yazılır. Biyografi, seçkin bir meslek mensubuyla sıradan bir insan arasında metot bakımından bir ayırım yapmaz.(8)

Birkaç biyografi tanımı daha

* Kendi alanlarında ünlü olmuş kişilerin hayatlarını, neler yaptıklarını, ülke ve dünya insanlığına neler kazandırdıklarını, hayatlarının önemli başarılarını ve dönüm noktalarını bütünüyle anlatan yazı ve kitaplara biyografi (yaşamöyküsü) denir.(9)

* Tanınmış insanların hayatlarını, eserlerini, başarılarını anlatmak amacıyla yazılan yazılara biyografi denir.

* Çeşitli alanlarda başarı gösteren kişilerin hayatının anlatıldığı yazılardır.

Tercüme-i hal, hayat hikayesi, yaşam öyküsü isimleriyle de anılan biyografi; bir kimsenin hayatını anlatan yazı, ünlü bir şahsın hayatının derlenip toplanıp anlatılması; tanınmış, sevilmiş, hayatında örnek olmuş, eserler yazmış, ün bırakmış kişileri tanıtmak gayesiyle yazılan kompozisyonlar; yurtlarına, insanlığa büyük hizmetleri dokunmuş önemli kişilerin çalışmalarını, hayatlarını anlatan yazılardır.

Biyografinin kapsamı

Biyografide, hayatı anlatılan kişinin ailesi, doğduğu ve yaşadığı yerler, ilk arkadaşları, tahsil çağı ve yetiştiği çevre hakkındaki bilgiler özetle kimliği hakkındaki bilgiler yer almalıdır.(10) Ayrıca o kimsenin doğum tarihi, memleketi, yetişme tarzı, iş hayatı, kişiliği, hizmetleri, etkisi, eserleri hakkında bilgi ve özellikle onun hayatını yazarın kaleme alma gerekçesi, eser içinde anlatılmalıdır.

Biyografi vak’ası

Biyografi vak’ası, biyografisi yazılan kişinin, hayatının bir noktasını aydınlatan anlamlı bir olaydır. Fevziye Abdullah Tansel, biyografi sever gençlere, tam biyografik çalışmalardan önce, yazmak istediği kişinin hayatının bir noktasını anlatan yazılar yazmasını tavsiye eder.(11)

BİYOGRAFİNİN ÖZELLİKLERİ

Biyografi, hayatı yazılan kişinin kendisi tarafından değil, onunla ilgili araştırma yapan, bilgi ve belgelere ulaşan veya onun hayatına yakından tanıklık etmiş kişiler tarafından kaleme alınır

1.Değerlendirmede ölçülü olmak

Yazar biyografik veya tarihi verileri kullandığı zaman bunu, önyargısız olarak yapmalıdır.(12)

Üslupta eleştirel olma, kişiye yönelik bir hakaret sınırına varmamalıdır. Bunun tersi olarak saygı da abartılmamalı, kişi yüceltilmeye kalkışılmamalıdır. Ölçüyü bulmak önemlidir, bu da biyografi yazarlığının kendine özgü ustalık isteyen özelliklerinden biri olmalıdır. Ama gerçeğe sadık kalmaya çalışmak bir çözüm olabilir.(13)

Ama biyografi bir varsayımdan hareket eder

Biyografik yaklaşım, gerçekçi olma ön şartına rağmen, aynı zamanda, çok basit bazı psikolojik gerçeklere önem vermez. Bir biyografi eseri, hayatı yazılan kişinin gerçek yaşayışından ziyade, yazarın, hayatı yazılan kişiyi algılamasını ortaya koyar.

2.Belgelere dayanmak

Biyografi yazarı veya belgesel yönetmeni, anlattığı kişiyle ilgili verilerin incelenmesinde titiz davranmalıdır. Anlattığı kişiyle ilgili bütün belge ve bilgileri toplamaya çalışmalıdır. Biyografi yazarı, yazdığı kişiyi, kendi duygularına göre değil, belgelere dayanmak suretiyle tanıtmaya çalışmalıdır. Biyografi, tarih araştırmalarında olduğu gibi, her türlü belgeden faydalanır. Ama en çok hatıratlar, mektuplar, o şahsın bıraktığı eserlerden yararlanılır.(14)

3.Kronolojik anlatımı gözetmek

Bir şahsı tanıtabilmek için en iyi metot, onun hayatını kronolojik sıraya tabi tutmaktır.(15) Hayat hikayesi yazılan kişinin doğumu, aile çevresi, eğitim süreci, kişiliği, arkadaşlık ve akrabalık ilişkileri, sosyal hayatı, aşkları, evliliği ve çocukları, alanındaki mümeyyiz vasfı (ayırıcı özelliği), varsa başarısı kronolojik (zaman dizin) bir akışla işlenebilir. Ancak kronolojik akış, zorunluluk değil, okuyucunun yazılan kişinin hayatının bütününü kavrayabilmesi için bir kolaylıktır.

Biyografi’nin vazgeçilmez şartı kronoloji

Bütün biyografilerin ortak özelliği, kişinin doğum ve ölümü arasındaki kronolojik hikayesidir… Böylece tarih'i ve biyografi'yi aynı çizgiye yerleştiren faktörün de kronoloji olduğu görülmektedir. Kısa ve yalın bir tarifle, tarih bir dönemin ve o dönemdeki olayların, bir devletin veya devletler arası ilişkilerin kronolojisi, biyografi ise ferdin kronolojisidir.(16)

Kronoloji= kişinin, yaşadığı 'somut' olayların dökümü

‘Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası’ adlı kitabın yazarı Prof. Dr. Yıldız Ecevit, kitabın sunuş yazısında, biyografi yazarının temel sorunundan söz eder: “Yaşamın, birbirine eklemlenen kronolojik bir olaylar zincirinden oluştuğunu düşünen bir biyografi yazarının yapacağı iş bellidir: Biyografisini yazdığı kişinin, yaşadığı 'somut' olayların bir dökümünü yapacaktır.”(17)

4.Anlatılan kişinin ayırıcı özelliğini vurgulamak

Biyografi, kişiyi bütün insanlarda görülen ortak beşeri özellikleriyle anlatmakla yetinmez. Biyografi ele aldığı insanı, aynı zamanda kendine özgü hali ve karakteriyle, kendi sesi, kendi nefesi, kendi dili, kendi mantığı ile veren bir çalışmadır. Anlaşılmak istenen hayat, özelliği olan bir hayattır. Sahip olduğu bu özellik, onu, dikkat çekici hale getirir. Sıradan hayatların biyografisi üzerinde pek durulmaz. Biyografisi yazılacak hayatın bir öyküsü, farklı bir yönü olması gerekir.(18)

5.Biyografik olguyu yakalamak

Biyografinin amacı, kişinin hayatındaki biyografik olguları yakalamaktır. Yorum hakkını yazarın okuyucuya bırakması daha doğrudur. Söylenti ve dedikodulara, asılsız bilgilere yer verilmemelidir. Bunlar biyografi yazımı sırasında bir veri olarak bilinmeli ama daima gerçek bilgilerin yakalanmasına çalışılmalıdır.

Kişinin hayatı abartılarak veya küçültülerek verilmemelidir. Ama biyografiler genellikle sevilen kişiler üzerine yazıldığından, her bir cümle onun ne kadar önemli bir kişi olduğunu vurgulama tezine dayalı ortaya çıkar. Övgünün ve yerginin ortasını bulmak, her zaman bilimsel bir serinkanlılığı ve eleştirel bir yaklaşımı gerektirir.(19) Bunların bazıları, çoksatmak gayesiyle yazılan yazılardır.

Sonuç:
Biyografi, yerli bir bilim dalıdır

Biyografi, İslam milletlerinin, dolayısıyla Osmanlı'nın da, Batı'dan almadığı, kendi öz malı bir bilim alanıdır. Osmanlı’da bu türün, bir kişi için yazılanlarına ‘tercüme-i hal’, birden fazla kişiyi ihtiva edenler için yazılanlarına ‘teracim-i ahval’ denirdi.

Şark zevki hemen bütün kitap adlarında olduğu gibi bu alanda da zengin bir başlık koleksiyonu sergiler. Sevgili Peygamberimiz Hazreti Muhammet’in hayatı olan siyer'lerden başlayarak tabakat, vefeyat, tezkire, esami, sicil, şecere, sefine, mecalis, hadika, ravza, riyaz, gülzar, gülşen gibi olağanüstü sayıda kitap adı, zengin muhtevalarıyla biyografi kaynakları kütüphanelerimizde bulunmaktadır.(20)

Neticede biyografi ve otobiyografi, geçmişte kalan bir yaşantıyı, anlama ve onun bilgisini yeniden üretme çabasıdır.(21)

KAYNAKLAR
1. Türkiye'de Biyografinin Gelişmemesi, Kapalı Toplum Yapısıyla Yakından İlgili, Sema Aslan, Milliyet 8 Ağustos 2006
2. Edebi Eleştiri, J.C. Carlui-J.C.Fillox, Çeviren Ayşe Hümeyra Çakmaklı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Y., Ankara 1985, sf.43
3. Biyografi Ötekine Yolculuk, Vefa Taşdelen, Millî Eğitim, Sayı 172, Güz/2006
4. Biyografi Ötekine Yolculuk, Vefa Taşdelen, Millî Eğitim, Sayı 172, Güz/2006
5. İyi ve Doğru Yazma Usulleri III, Fevziye Abdullah Tansel, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1978, sf.
6. Türkiye'de Biyografinin Gelişmemesi, Kapalı Toplum Yapısıyla Yakından İlgili, Sema Aslan, Milliyet 8 Ağustos 2006
7. Türkiye'de Biyografinin Gelişmemesi, Kapalı Toplum Yapısıyla Yakından İlgili, Sema Aslan, Milliyet 8 Ağustos 2006
8. Edebiyat Biliminin Temelleri, R.Wellek-A.Warren, Çeviren Prof.Dr.Ahmet Edip Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Y., Ankara 1983, sf. 94
9. Biyografi Türünün Özellikleri, Bahri Pektaş, http://www.aof.edu.tr
10. İyi ve Doğru Yazma Usulleri III, Fevziye Abdullah Tansel, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1978, sf.188
11. İyi ve Doğru Yazma Usulleri III, Fevziye Abdullah Tansel, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1978, sf.188
12. Edebi Eleştiri, J.C. Carlui-J.C.Fillox, Çeviren Ayşe Hümeyra Çakmaklı, Kültür ve turizm Bakanlığı Y., Ankara 1985, sf.59
13. Biyografi Ötekine Yolculuk, Vefa Taşdelen, Millî Eğitim, Sayı 172, Güz/2006
14. İyi ve Doğru Yazma Usulleri III, Fevziye Abdullah Tansel, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1978, sf.
15. İyi ve Doğru Yazma Usulleri III, Fevziye Abdullah Tansel, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1978, sf.
16. Tarihin üvey evladı: Biyografi, Orhan Okay, Zaman 2 Eylül 2001
17. Türkiye'de Biyografinin Gelişmemesi, Kapalı Toplum Yapısıyla Yakından İlgili, Sema Aslan, Milliyet 8 Ağustos 2006
18. Biyografi Ötekine Yolculuk, Vefa Taşdelen, Millî Eğitim, Sayı 172, Güz/2006
19. Biyografi Ötekine Yolculuk, Vefa Taşdelen, Millî Eğitim, Sayı 172, Güz/2006
20. Tarihin üvey evladı: Biyografi, Orhan Okay, Zaman 2 Eylül 2001
21. Biyografi Ötekine Yolculuk, Vefa Taşdelen, Millî Eğitim, Sayı 172, Güz/2006
info@biyografi.net

Mahmut Çetin ve Biyografi Kitabı

http://www.medeniyetimiz.com/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=2122:mahmut-cetin-ve-biyografi-kitab&catid=90:bizi-etkileyenler&Itemid=129